Suudi kadınlar, baskının artması gerçeğinden sosyal değişiklikler iddialarına kadar

Muhammed Bin Selman’ın bu ülkenin kadınlarla ilgili özgürlükleri iyileştirme noktasında bir takım girişimlerde bulunmasına rağmen hala bu ülkede kadınlara yönelik kısıtlamalar oldukça fazla ve hakları geniş şekilde ihlal ediliyor.

Bu meselenin en önemli etkeni ise, Bin Selman’ın yaptıklarının temelli ve köklü düzeltme olmaktan ziyade propaganda amaçlı olmasıdır.

Dünyada adınlara yönelik uygulanan kısıtlamalar arasında Suudi Arabistan ilk sırada yer almakta. Dünya Ekonomi Forumu’nun raporuna göre, katılım, ekonomik fırsatlar, eğitim alma, sağlık ve beka ve siyasi güçlendirme endekslerine göre, Suudi Arabistan, 2021 yılında, 2006 yılına göre, çok ciddi şekilde geriledi.

Bu durum da Suudi Arabistan’ın eğitim, ekonomi, sağlık ve siyaset alanlarında kadınların hakları Bin Selman’ın iktidarı döneminde iddiaların aksine gerilediğini gösteriyor.

Bu bağlamda insan hakları topluluklarının Suudi Arabistan’da kadınların haklarının çiğnenmesi ile ilgili endişeleri devam etmekte. Kadınların eğitim hizmetlerinden yararlanıp, üniversitede eğitim görmeleri, cinsiyet ayrımı gibi alanlarda Suudi Arabistan’da ciddi kısıtlamalar var.

Suudi Arabistan’da hala, kadınların yasal velayeti, çeşitli derecelerde erkekler tarafından hayata geçiriliyor. Erkeklerin kadınlar üzerindeki velayet ve vesayeti,  kadınların bağımsızlık alanını ciddi şekilde daraltmakta. Bu ülkede kadınlara yönelik uygulanan şiddet oranı hakkında doğru dürüst bilgi yayınlanmamakta. Ancak zaman zaman kadınlara yönelik cinsel tacizler dahil şiddet yapıldığı haberleri gündeme düşüyor. Bu şiddetin yüzde 60’ının eşleri ve yakınları tarafından yapılıyor. İnsan Hakları Komisyonu’nun raporuna göre, erkekler tarafından güç kötüye kullanılıyor. Örneğin erkekler, kadınlarına eğitim görmesi ve seyahat etmesine, kadınların kendi evlatlarıyla görüşmesine izin vermiyorlar.

Küçük yaştaki kızlarla, zengin kişiler veya aşiretin önde gelen isimlerinin evlenmesi, Suudi Arabistan’da kadınlara yönelik yapılan şiddetin bir diğer örneğidir.

Suudi Arabistan’daki yabancı uyguklu kadınlar da genelikle işçi, hizmetçi ve bakıcı olarak çalışaktalar. Bazı kadınlar da kaçakçılar tarafından cinsel istismar ve zorunlu çalışma için Suudi Arabistan’a getiriliyorlar.

Sonuç itibarıyla Suudi Arabistan’da Kral Salman döneminde kadınlara yönelik ayrımcılık, yargı kurumlarına , siyasi haklar ve medeni özgürlükler, sosyal, kültürel ve ekonomik haklara eşit şekilde erişememek olmak üzere 3 düzeyde özetlenebilir.

Dünya Ekonomi Forumu’nun raporuna göre, 2021 yılında Suudi Arabistan’daki yöneticiler ve müdürlerin sadece yüzde 6’sı kadınlara aitti ve bir kadının geliri ortalama olarak bir erkeğin gelirinin yüzde 24’üne tekabül ediyordu. Kadınlara evlenme, boşanma ve velayet gibi konularda hala ayrımcılık yapılmakta.

Lecin el Hezlul, Maya ez Zahrani, Semer Bedevi, Nevf Abdul-Aziz ve Nesime es Sade gibi Bin Selman’ın politikalarına karşı çıkan kadınların yagılanması da, bu ihlallere eklenmeli.

Suudi Arabistan’da tutuklu kadınların da hapishanelerde kötü şartlarda yaşadığı ve işkenceden geçirildiği defalarca insan hakları örgütlerince deklare edilmiştir.